ԵԱՏՄ-ն՝ ծովից ծով, լճանում է

Ես չեմ ասում, ես ընդհանրապես լավատես եմ, նույնիսկ անհիմն լավատես: «ԵԱՏՄ անդամ բոլոր երկրներին ծածկել է ճգնաժամի ալիքը, սակայն պետք է աշխատել և լուծումներ գտնել»,- կառավարությունում հրավիրած ասուլիսում ասել է Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի կոլեգիայի անդամ Անդրեյ Սլեպնյովը: Հարցրել են՝ ինչո՞ւ ԵԱՏՄ անդամ դառնալուց հետո Հայաստանը կանգնեց արտահանման ճգնաժամի առաջ: Պատասխանել է: Նա էլ է լավատես՝ Նուրսուլթան Նազարբաևի պես չի ասել՝ ամբողջ աշխարհում է ճգնաժամ: Ընդամենն արձանագրել է, որ Ռուսաստանում և ԵԱՏՄ անդամ երկրներում տեղի ունեցած իրադարձությունները չէին կարող չազդել առևտրի վրա: «Առևտրի ծավալները նվազել են Չինաստանի հետ, ԵԱՏՄ-ի հետ, ներքին շուկայում, տասնյակ տոկոսներով, կա հորիզոնական նվազում, կա պահանջարկի նվազում, ներդրումային ոչ լավ սպասումներ կան, և գնալու տեղ չկա»,- ասել է Անդրեյ Սլեպնյովը: Փաստորեն՝ նա այնքան էլ լավատես չէ: Կամ՝ ամենալավատեսն է՝ էլ ո՞ւր գնալ, եթե տեղ ես հասել՝ ԵԱՏՄ: Հույս էլ է տվել՝ «Մայիսի 29-ին քննարկումներ են լինելու, թե ինչպես մեծացնենք առևտրի ծավալները: Լուրջ աշխատանք է սպասվում, ճգնաժամ է: Միությունը լավն է, հնարավորություններ տալիս է, բայց խնդիրները պետք է լուծել»: Հետո՝ Վիետնամ կա, Վիետնամի հետ պայմանագիր կա:
Պարզապես մենք անդամակցել էինք պատրաստվում բոլորովին այլ միության, բայց անդամակցեցինք՝ ինչ մնաց ծրագրվածից: Վրացական երազանքը, պարզվեց, եվրոպական է: Կրակելով հեռացավ ՈՒկրաինան: Հեռացավ՝ հեռացավ, պատժամիջոցներ թողեց: Նավթը ինքն իրեն թերագնահատեց ու գնալով գինը գցում է: Գազը ճանապարհը կորցրեց՝ մեկ «Հարավային հոսք» է, մեկ՝ «Թուրքական հոսք» ու մինչև հիմա հայտնի չէ՝ որտեղից որտեղ է հոսելու վերջապես:
ԵԱՏՄ-ն ընդհանուր քաղաքացիություն չտվեց, մինչդեռ ծրագրված էր, արտաքին և ռազմատեխնիկական ընդհանուր քաղաքականությունը, սահմանների ընդհանուր պահպանումը մերժվեց, և՝ փառք Աստծո, թե չէ ընդհանրապես ոչ նախագահ կունենայինք, ոչ կառավարություն, ոչ դրոշ, ոչ զինանշան, հիմնն էլ կերգեինք գաղտնի: Փառք ու պատիվ Նուրսուլթան Նազարբաևին. ասաց՝ անկախությունը արժեք է, որ մենք վաճառքի չենք հանում: Այդպես ընդհանուր խորհրդարանն էլ ջրվեց, անձնագրային և վիզային ռեժիմը, արտահանման վերահսկումը: ՈՒկրաինան կրակելով հեռացավ ու կռիվ գցեց ԵԱՏՄ-ում: Բելառուսը հանկարծ հասկացավ, որ Եվրոպայում է, ուրեմն՝ եվրոպական է: Ղազախստանը Ասիայում է, բայց կապերն Արևմուտքի հետ չցանկացավ խզել:
ՈՒկրաինան պոկվեց, Մոլդովան պոկվեց, Եվրասիային մնաց Ասիան: Փաստորեն՝ միայն Ղրղզստանը, որ արդեն հասցրել է լավ ինտեգրվել Չինաստանին՝ առևտուր է անում, էժան: ԵԱՏՄ բարձր մաքսատուրքերը իմաստազրկում են չինական ապրանք վաճառելը: Բիշքեկը արտոնություններ էր ուզում, որ ցածր մաքսատուրքը պահի, ԵԱՏՄ-ն չտվեց՝ ինքն էր չինական ապրանքներով հեղեղվելու, սեփական արտադրանքն ի՞նչ աներ: Մոսկվան հանձն առավ փոխհատուցել՝ դոլարով: Ղրղզստանը միացավ ԵԱՏՄ-ին:
Նախկին ԽՍՀՄ երկրներից ՈՒզբեկստանը չտարվեց եվրասիական երազանքով, ավելին՝ 2012-ին հեռացավ ՀԱՊԿ-ից: ՆԱՏՕ կա, ԱՄՆ կա, ԵՄ, Չինաստան: Ինչո՞ւ Չինաստանը թողնի, վերադառնա մի տեղ, ուր ավելի լավ չէ: Թուրքմենստանը նույնպես այլ ծրագրեր ունի՝ սեփական նավթ ու գազ, «Գազպրոմն» ինչի՞ն է պետք, եթե կողքին կան Իրան ու Չինաստան: Տաջիկստանում ռուսական ռազմաբազա կա, բայց Դուշանբեն, որ մեծ կախում ունի Ռուսաստանում աշխատող միգրանտներից, դեռ դիմադրում է: Ռուսաստանը բացահայտ բախվում է Չինաստանին: Չինական տնտեսական պատը իսկապես խոչընդոտ է ԵԱՏՄ-ի ասիական տարածքներում ծավալման համար: Չինաստանին Ռուսաստանը պատերազմ հայտարարել չի կարող, մնում է համագործակցելը: Դե իսկ Նազարբաևին մնում է ԵԱՏՄ բերել Ադրբեջանին ու Թուրքիային, որ մենակ չմնա: Բայց նրանք էլ դիմադրում են: Ամեն մեկը իր պահանջներն է դնում: ՆԱՏՕ-ի անդամ Թուրքիան, որ մի օր ուզում է ԵՄ գնալ, մի օր՝ ոչ, ընդհանրապես ԵԱՏՄ-ի հետ ծրագրեր ունի, բայց միայն իրավունքներ է ուզում, առանց պարտականությունների: Ադրբեջանը իր նավթն է առաջ մղում ու Ղարաբաղն է ուզում: ՈՒ այս քաոսում մենք ուզում ենք օգուտներ ունենա՞լ: Չինաստանի «Մետաքսի ճանապարհի տնտեսական գոտի՞ն»: Իսկ պատրա՞ստ ենք մենք դրան: Եթե ծովից ծով ԵԱՏՄ-ն այսօր արդեն լճանում է, մենք ճահճանում ենք:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հ.Գ. Բայց ես անուղղելի լավատես եմ՝ եթե գնալու տեղ չկա, ուրեմն պետք է վերադառնալ:

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ